Wouter zit in het tweede jaar van zijn opleiding ‘Docent en kennismanager Recreatie en Gezelschapsdieren’ bij Aeres Hogeschool Wageningen. Voor zijn stage in de onderbouw ontwikkelde hij in totaal vier lessen over duurzaamheid. “Ik ben zelf nogal theoretisch ingesteld en vind het leuk om onderzoek te doen en me te verdiepen in allerlei achtergrondinformatie. Om die informatie vervolgens te vertalen naar het niveau van 12- tot 16-jarige vmbo-leerlingen vind ik best een uitdaging. Goed doseren is belangrijk. Om de aandacht vast te houden, deel ik steeds kleine stukjes theorie die ik tijdens de lessen vraagsgewijs laat terugkomen.”
Wouter van Dasselaar (l) en Mark Reurink
Milieu impact begrijpelijk uitleggen
In zijn stagelessen koppelt Wouter het thema duurzaamheid aan de productie(keten) van voeding. “Op een begrijpelijke manier probeer ik de leerlingen bijvoorbeeld uit te leggen hoeveel grondstoffen en water er nodig zijn om een stukje vlees te produceren. Als ik dat vervolgens vergelijk met tofu, snappen leerlingen heel goed de milieu impact van de vleesproductie. Ze hoeven echt geen vegetariër te worden om bewust met vlees om te gaan. Door honderd gram minder vlees te eten, verbruiken ze ook al minder grondstoffen.”
Verspillingsvrij koken met chef-kok Christian Weij
Aeres leidt de Groene Veranderaars van de toekomst op. De bewustwording om duurzaam met grondstoffen om te gaan, begint al op het vmbo. Sinds twee jaar doen alle onderwijslocaties van Aeres VMBO mee aan het Impactproject ‘Leren voor Duurzame Ontwikkeling’ (LvDO). Voedingsdocent Mark Reurink vertelt hoe hij dat in Nijkerk aanpakt. “Ik vind duurzaam koken leuk en probeer daar in de lessen op een creatieve manier mee bezig te zijn. Aan vierde klas leerlingen die het voedingsarrangement kiezen, geef ik de module ‘Voeding, hoe maak je het?’. Het curriculum biedt ruimte voor leuke projecten. In september haalde ik chef-kok Christian Weij naar school voor een masterclass over verspillingsvrij koken. Met restproducten van supermarkten maakten de leerlingen allerlei lekkere gerechtjes. In de les besprak ik de Ten minste Houdbaar Tot-datum (THT) en de Te Gebruiken Tot-datum (TGT). Voor veel leerlingen was het een hele ontdekking dat je producten na het verstrijken van de THT-datum vaak nog prima langere tijd kunt bewaren en consumeren. Voor gedragsverandering is natuurlijk meer nodig dan één les over duurzaamheid. Dat neemt niet weg dat bewuster en duurzamer omgaan met voeding vaak met kleine dingen begint.”
Impactprijs Groen Onderwijs gewonnen
Met het hierboven beschreven project ‘Duurzaam Kokerellen’ won Aeres VMBO Nijkerk onlangs de Impactprijs Groen Onderwijs. Vorig jaar kwam de school ook als beste uit de bus in de categorie vmbo. Toen deed de voedingsdocent een experiment met meelwormen als eiwitvervanger. Tijdens Dutch Food Week 2021 maakten leerlingen duurzame meelwormhapjes die ze lieten proeven aan het winkelend publiek van Nijkerk. Evenals in 2021 is Aeres in 2022 educatiepartner van Dutch Food Week.
Gewoon uitproberen
Anders dan bij traditionele lesmethodes geeft de docent bij Leren voor Duurzame Ontwikkeling geen kant en klare antwoorden. In plaats daarvan legt de docent de leerlingen een aantal vragen voor, die richting geven aan de oplossing. Het is vervolgens aan de leerlingen zélf om daar op een onderzoekende manier mee aan de slag te gaan. Deze manier van lesgeven betekent voor docenten een grote verandering, weet Mark uit ervaring. “Het kan soms langer duren voordat leerlingen met een oplossing komen. Of ze kiezen voor een denkrichting die ik niet zo gauw had voorzien. Voor mij als docent is het steeds weer een kwestie van aftasten en gewoon uitproberen om te ondervinden hoe onderzoekend leren in de praktijk werkt.”
Onderzoekend leren komt in de eindexamendoelen
Leren voor Duurzame Ontwikkeling is op dit moment nog niet verwerkt in de eindexamendoelen in het vmbo. Maar dat gaat veranderen. Vanaf schooljaar 2024-2025 worden de huidige gemengde leerweg en de theoretische leerweg vervangen door een nieuwe leerweg, waar onderzoekend leren een standaard onderdeel van is. “Vooruitlopend op die nieuwe leerweg introduceert Nijkerk komend schooljaar in de onderbouw foodexpertklassen. Leerlingen krijgen lessen over fermenteren en gezond eten. Hoe kom je aan je eiwitten? Hoeveel calorieën heb je nodig en wat doen die met je lichaam? In iedere les komt de bewustwording van het eigen handelen terug en leren leerlingen stap voor stap hoe ze nu en in de toekomst duurzamer kunnen leven en consumeren,” besluit Mark.
Dit artikel maakt deel uit van een serie verhalen over de Groene Veranderaar van Aeres. Bekijk de link voor meer inspirerende verhalen.
